خواص قهوه

خواص قهوه

قهوه حاوی کافئین، آنتی اکسیدان، پلی فنول ها و مقدار کمی از ویتامین های B2، B5، B1، B3 و عناصر منگنز، پتاسیم، منیزیم، فسفر و  سایر مواد شیمیایی مفید برای بدن است، نوشیدن قهوه اثرات موقتی را به همراه دارد و باعث افزایش هوشیاری و قدرت یادگیری، افزایش انرژی و سرعت متابولیسم بدن می گردد، به همین جهت برای بسیاری به یک نوشیدنی محبوب به ویژه هنگام صبح تبدیل شده است.

کافئین و رابطه آن با فعالیت مغز:

یکی از مواد فعال و موثر موجود در قهوه کافئین است که محرک مغز و غدد فوق کلیوی می باشد. مکانیزم اولیه کافئین در مغز مهار یک انتقال دهنده عصبی به نام آدنوزین(Adenosine) است، با مهار شدن آدنوزین، کافئین باعث تولید بیشتر سایر انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین(Dopamine) و نورپی نفرین(Norepinephrin) می گردد و با این عمل سبب بهبود خلق و خوی، افزایش نشاط و زمان واکنش مغز، تقویت حافظه و هوشیاری می گردد، در این زمینه تحقیقات بسیاری صورت گرفته و این اثرات کاملا ثابت شده اند. قابل ذکر است این اثرات بعد از چند ساعت مصرف قهوه از بین می روند و تاثیر آن ها ماندگار نمی باشد.

کافئین و قدرت بدنی:

کافئین جزء ترکیبات بسیاری از مکمل های ورزشی و غذایی و بویژه مکمل های کاهش وزن و چربی سوز است. کافئین با تأثیر بر سیستم اعصاب مرکزی و غدد فوق کلیوی باعث افزایش سرعت متابولیسم چربی ها می شود، به عبارتی کافئین باعث افزایش قابلیت بدن برای تبدیل چربی ها به انرژی شده و برای کسانی که قصد کاهش وزن و آب کردن چربی های اضافه را دارند ماده ای مفید می باشد.

قهوه و بیماری آلزایمر و پارکینسون:

نتیجه پژوهشی در سال 2014 توسط کنگره درمان بیماری آلزایمر در اروپا منتشر شد و در آن پژوهش پزشکان دریافتند افرادی که به طور روزانه قهوه می نوشند کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می باشند.

آلزایمر بیماریی است که بیشتر در افراد بالای سن 65 سال مشاهده می شود و در آن توان مغزی و حافظه بیماران کاهش می یابد که ابتدا با علائمی از قبیل کاهش قدرت یاد گیری و به مرور کاهش حافظه کوتاه مدت همراه است و در نهایت فرد حافظه بلند مدت و هویت خود را نیز به طور کامل از یاد می برد.

قهوه حاوی یک آنتی اکسیدان بسیار قوی بنام پلی فنول (Polyphenols) می باشد. این آنتی اکسیدان مانع تشکیل پلاک آمیلوتید می گردد که به عنوان عامل بیمار آلزایمر شناخته می شود.

پلی فنول ها همچنین باعث کاهش التهاب و تخریب سلول های مغز می گردند بویژه در قسمتی که مربوط به حافظه می باشد.

در تحقیقی که در سال 2012 توسط دکتر رونالد پستاما (Ronald Postama) انجام گرفت و گزارش آن در مجله پزشکی Sicence Daily منتشر گردید به گفته دکتر پستاما افرادی که در طی هفته چند لیوان قهوه مصرف می کنند کمتر به بیماری پارکیسنون مبتلا می شوند و همچنین قهوه باعث کاهش علائم بیماری پارکینسون و کنترل بهتر حرکات بدن در مبتلایان به این بیماری می شود.

کاهش بیماری های کبدی:

کافئین موجود در قهوه باعث افزایش ترشح صفرا می گردد، یکی از وظایف صفرا دفع مواد زائد به خصوص سموم محلول در چربی، کلسترول و تری گلیسرید مازاد است. افزایش اسیدهای صفرا کمک به رفع یبوست و همچنین تصفیه کبد می کنند.

تحقیقات بسیاری نشان می دهند آنتی اکسیدان های موجود در قهوه باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد و بیماری کبد چرب می گردند.

یکی از دلایل مفید بودن قهوه بویژه برای آقایان این است که اگر تا نیم ساعت بعد از صرف غذا مصرف شود باعث کاهش جذب آهن تا 49% درصد می گردد، امروزه با توجه به نوع تغذیه بسیاری از مردان با مشکل ازدیاد آهن روبرو می باشند که عامل مهمی در بروز بیماری های مختلف از جمله دیابت، ریزش مو، کبد چرب و حتی سرطان کبد است.

کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2:

مطالعات متعددی درباره قهوه و تأثیر آن بر جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 بارها توسط مؤسسات پزشکی تحقیقاتی مختلف صورت گرفته است، به عنوان مثال در سال 2009 برروی 40.000 داوطلب که روزی 3 فنجان چای و یا قهوه می نوشیدند تحقیقی انجام گرفت و مشاهده شد این افراد نسبت به کسانی که در طی روز قهوه و چای نمی نوشند، 40 درصد کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 می باشند.

دلیل آن هنوز کاملا مشخص نیست اما به نظر می رسد دلیل اصلی آن کاهش جذب آهن می باشد که در بخش قبل نیز به آن اشاره شد. البته افرادی که به دیابت مبتلا می باشند نباید در مصرف قهوه زیاده روی کنند. 

عوارض مصرف قهوه یا چه کسانی نباید قهوه مصرف کنند:

 اضطراب و بی قراری: نوشیدن قهوه در بسیاری از افراد باعث بی قراری و اضظراب می شود و دلیل آن هم آزاد شدن بیشتر هورمون استرس(کورتیزول) است، اگر شما فردی مضطرب می باشید شاید نوشیدن حتی مقدار کمی از قهوه باعث تشدید اضطراب شما گردد.

افزایش فشار خون: اگر مبتلا به بیماری فشار خون می باشید باید با احتیاط و به مقدار بسیار کم قهوه بنوشید، نوشیدن قهوه باعث افزایش ناگهانی فشار خون می گردد.

تپش قلب: نوشیدن قهوه در بسیاری از افراد علاوه بر افزایش فشار خون موجب تپش قلب می گردد.

خستگی مفرط و نارسایی غدد آدرنال (فوق کلیوی): اشخاصی که دچار کم کاری غدد فوق کلیوی و با مشکلاتی از قبیل خستگی مفرط و افسردگی روبرو می باشند نباید از قهوه و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین به مقدار زیاد استفاده کنند، گرچه این افراد با نوشیدن قهوه به طور موقت انرژی کاذب کسب می کنند اما به مرور زمان غدد فوق کلیوی آن ها تخریب و بر مشکلاتشان افزوده می شود.

کم آبی بدن: نوشیدن بیش از یک لیوان قهوه در روز باعث کم آبی بدن می گردد. اگر قهوه خور حرفه ای هستید نیاز است در طی روز آب مناسب و به اندازه کافی بنوشید.

دفع مواد معدنی: کافئین بیش از حد باعث دفع کلسیم، منیزیم و پتاسیم از بدن می شود که می تواند به بیماری هایی از قبیل پوکی استخوان و فشار خون منجر شود.

فلزات سمی: قهوه حاوی مقداری فلزات سمی از قبیل کادمیوم است، البته نوشیدن 1 لیوان در روز مشکلی را برای بدن ایجاد نمی کند اما زیاده روی در مصرف آن باعث ازدیاد این فلز در بدن و بروز بیماری های مرتبط با آن از قبیل فشار خون، مشکلات قلبی و سخت شدن شریان ها می گردد.

بی خوابی: قهوه به دلیل کافئین موجود در آن باعث بی خوابی می شود اگر به بی خوابی مبتلا هستید و یا جز آن دسته افرادی هستید که به سختی به خواب فرو می روید از مصرف قهوه حتی طی روز خودداری کنید. به افراد عادی نیز توصیه می شود بعد از ساعت 4 بعد از ظهر از نوشیدن قهوه خودداری کنند.

همچنین به یاد داشته باشید کافئین به عنوان یک محرک کمی ایجاد اعتیاد می کند و نباید در مصرف قهوه حتی اگر با نوشیدن آن مشکلی برای شما ایجاد نمی شود زیاده روی کنید.

چه میزان قهوه برای سلامت ما مفید است: اگر به فشار خون، بیماری های قلبی، کلیوی، مشکلات تنفسی، اضطراب و افسردگی مبتلا نمی باشید و با نوشیدن قهوه احساس نشاط و خوبی را تجربه می کنید حداکثر 3 الی 55 لیوان در هفته برایتان مفید خواهد بود.

بهتر است برای بهره مندی از خواص درمانی قهوه به آن شکر و سایر افزودنی های شیرین اضافه نکنید و صرفا با شیر و یا بدون شیر آنرا مصرف کنید. زنان باردار و شیرده حتما باید با نظر پزشک از قهوه استفاده کنند و همچنین نوشیدن قهوه و سایر مایعات حاوی کافئین به میزان بالا برای افراد زیر 14 سال توصیه نمی شود.