قهوه و کافئین و روشهای تهیه قهوه بدون کافئین

قهوه و کافئین و روشهای تهیه قهوه بدون کافئین

دانه قهوه حاوی 1 تا 4 درصد کافئین است . کافئین یک آلکالوئید متبلور و تلخی است ، اثرات محرک کافیین باعث گردیده تا برخی افراد به دلایلی نظیر مشکلات عصبی و قلبی از آن پرهیز کنند. این باعث شده که دانه های تولید شود که مقدار کافئین کمتر از 2صدم درصد باشد و ...

دانه قهوه حاوی 1 تا 4 درصد کافئین است.

کافئین یک آلکالوئید متبلور و تلخی است به فرمول  C8H10N4O2 که مُدر و محرک است.

تاثیرات محرک کافئین باعث گردیده تا برخی افراد به دلایلی نظیر مشکلات عصبی و قلبی از آن پرهیز کنند، این عامل باعث شد که دانه هایی تولید شود که مقدار کافئین کمتر از 2 صدم درصد باشد، فرآیندی که در آن کافئین قهوه حذف میگردد را کافئین زدایی می گویند.

معروف ترین فرآیندهای کافئین زدایی

فرآیند روزلیوس

اولین فرآیند موفقیت آمیز کافئین زدایی در سال 1903 توسط " لودویگ  روزلیوس" و همکارانش ابداع شد و چند سال بعد امتیاز آن ثبت گردید. این فرآیند شال بخار دادن دانه های قهوه به وسیله اسیدها و بازهای گوناگون و سپس استفاده از بنزن به عنوان حلال برای حذف کافئین بود. قهوه بدون کافئینی که از این طریق تهیه شده بود ، با نام تجاری kaffee HAG  نامی برگرفته از شرکت

 (Handels-Aktien_Gesellschafi )در بسیاری از نقاط اروپا فروخته شد. اندکی بعد این محصول با نام Sanka  و Café Sanka  در فرانسه و آمریکا نیز به فروش رسید. Café Sanka  و HAG در حال حاضر یکی از برندهای مهم محصولات غذایی بسته بندی شده در سراسر جهان میباشند.

به دلیل اثرات زیانبار بنزن بر سلامتی انسان، این فرآیند در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی گیرد و coffe hag  و Sanka  با استفاده از روش های دیگر تولید میشوند.

روش آب سوئیسی

این روش اولین با تسط یه شرکت سوئیسی ابداع گردید. در این روش دانه های خام و سبز قهوه در ظرفی محتوی آب جوش انداخته میشود و کافئین آن ها خارج میگردد.پس از آنکه تمام کافئین و دانه های خالص قهوه در آب حل شد، دانه های اولیه دور ریخته می شود.

سپس مخلوط آب، کافئین و ذرات قهوه از یک فیلتر کربنی عبور داده میشود. این فیلتر کافئین را جذب کرده و به ذرات قهوه اجازه می دهد همراه باقیمانده محلول عبور کند. محلول حاصل از این مرحله که " عصاره قهوه ی سبز " یا GCE  نامیده میشود، برای تهیه قهوه بدون کافئین مورد استفاده قرار میگیرد.

دانه های قهوه سبز  با محلول gce ترکیب می شوند . از آنجایی کهgce در واقع قهوه ی خالص بدون کافئین است، تنها کافئین از دانه های جدیدی خارج می شود. سپس محلول بار دیگر از فیلتر کربنی عبور داده شده و کافئین های آزاد شده جذب می شود . این فرایند چندین مرتبه تکرار می شود تا زمانی که تقریبا تمامی کافئین دانه های قهوه (99/99 درصد ) توسط فیلتر جذب شود . در مرحله بعد دانه های جدا شده و خشک می شوند و بدین ترتیب تقریبا تمام طعم و رایحه خود را حفظ می کنند. اگر چه این روش ابتدا در دهه ی 1930 در سوئیس ابداع گردید، اما امروزه بزرگترین و آخرین کارخانه ای که با استفاده از این فرآیند قهوه تهیه می کند، در نزدیکی شهر ونکوور کانادا واقع شده است . با این جود ، این روش حذف کافئین به قدری ساده است که بسیاری کافه داران محلی نیز میتوانند از آن استفاده کنند.

روش مستقیم

در این روش ابتدا دانه های قهوه به مدت سی دقیقه حرارت داده شده و سپس به مدت تقریبا 10 ساعت به طور پیوسته به وسیله ی دی کلرومتان و یا اتیل استات شستشو داده می وند. در مرحله بعد محلول حاصل آب  زدایی می شوند و دانه ها به 10ساعت دیگر در معرض حرارت قرار میگیرند تا محلول باقیمانده تجزیه شود، گاهی اوقات قهوه هایی که کافئین آن ها به وسیله ی اتیال استات در بسیاری از میوه ها و سبزیجات وجود دارد، اما به دلیل امکان ناپذیر بودن استخراج این ترکیب به صورت طبیعی ، برای زدودن کافئین از قهوه ، از معادل سنتزی و شیمیایی آن استفاده می شود.

از دیگر روشهای کافئین زدایی میتوان به روش های غیر مستقیم ، روش co2و روش تری گلیسیرید نام برد.